LUTELEN
İlaç Formu | Enjektabl Çözelti |
---|---|
Hayvanlar | At, Sığır, Domuz |
İçerik | Kloprostenol (Cloprostenol Sodium) |
1 ml enjeksiyonluk çözelti 250 µ g kloprostenol e eşdeğer 263 µg kloprostenol sodyum içerir.
Hedef türlerde dölerme ile ilgili çeşitli indikasyon alanlarında luteolitik olarak kullanılır : ineklerde: Östrus siklusu induksiyonu, östrus sinkronizasyonu, embrio transferi, istenmeyen gebeliğin sonlandırılması ve kontrollü doğum gibi dölerme teknolojilerinde; Korpus luteum işlevleri ile ilişkili anöstrus, suböstrus, düzensiz östrus gibi fertilite bozukluklarının ve ayrıca kalıcı corpora lutea ve luteal kist oluşumları ile ilişkili kronik endometritis, piyometra, fötal zarların hidropsu ve mumyalaşmış fötusun atılması ve gecikmiş doğum olgularının sağaltımında
Kısraklarda: İstenmeyen gebeliğin sonlandırılması, kalıcı CL ilişkili anöstrus, doğum sonrası östrusun gecikmesi, uzayan anöstrus, yalancı gebelik olgularında ve östrus induksiyonunda,
Anaç domuzlarda: Doğum induksiyonu (kontrollü doğum).
Lutelen® Enjeksiyonluk Çözelti, sadece kas içi enjeksiyon şeklinde kullanılır. Farmakolojik etkin madde dozu: hayvan başına, ineklerde 500 fig; kısraklarda 400 kg'a kadar 125 - 250 fig, daha ağır olanlarda 250 - 500 fig, anaç domuzlarda 75 /«g'dır. Pratik uygulama dozları bütün endikasyonlarda aym olup ineklerde 2 mi, kısraklarda 1-2 ml, domuzlarda yaklaşık 0.8 ml.dir. Başlıca indikasyon alanlarındaki kullanım pratiği ile ilgili öneriler aşağıda özetlenmiştir:
a) İneklerde anöstrus, suböstrus, düzensiz östrus ve diğer luteal kaynaklı infertilite olgularının sağalttım: 2 mi, Lutelen® uygulanır. Hayvan gözlem altına alınır. Normalde 2- 3 gün (en geç 5 gün) içinde kızgınlık belirtileri ortaya çıkar. İlaç uygulamasından sonraki 72. saatte 1 defa; daha iyisi, 72.ve 96.ncı saatlerde olmak, üzere 2 defa tohumlama yapılması önerilir. Östrüs sikluslarmın yeterince takip edilemediği, veya belirtiler silik olduğu için tereddüde düşüldüğü hallerde, 11 gün ara ile 2 defa Lutelen® uygulanması; ikinci uygulamadan sonraki 72.ve 96.ncı saatlerde olmak üzere iki defa tohumlama yapılması önerilir.
b) İneklerde kalıcı CL oluşumları ve luteal kist kaynakk infertilite olgularının sağaltımı: Kalıcı CL oluşumlarının yanında luteal kist oluşumları da mevcut olabilir. Bunları foliküler kistlerden ayırt etmek gerekir (PGF2a analogları foliküler kist olgularında etkisizdir). Sağaltım için, 2 ml Lutelen® uygulanır. 3 gün sonra hayvan tekrar muayene edilir: Bulgular olumlu ise (östrüs belirtileri, CL regresyonu, folikül gelişimi, progesteron seviyesinde belirgin düşme vb.), aym gün ve ertesi gün tohumlama yapılır. İlk uygulamadan 3 gün sonraki muayene bulgularının negatif veya şüpheli kabul edilmesi halinde, ll.nci gün ikinci defa Lutelen® uygulanır. İkinci uygulamadan sonraki 3.ncü günde ve ertesi gün »hayvan iki defa tohumlanır.
c) İneklerde kronik endometritis ve piyometra sağaltımı: Endometritis ve piyometra olguları genelde doğumda ve doğum sonrasında çeşitli bakteriyel bulaşmalar sonu şekillenir. PGF2a analoglannın etkinliği ovaryumlarda CL oluşumlarının varlığı ile sınırlı olduğundan, Lutelen® ile sağaltım uygulamaları hastalığın kronik dönemine rastgelir. Uygulamadan önce rektal yolla ovaryumlarm kontrol edilmesi ve/veya kan progesteron seviyesinin ölçülmesi uygun olur. Bulgular pozitif ise, bir defaya mahsus olmak üzere 2 mi Lutelen® uygulanır. 11 gün içinde kan progesteron seviyesinin büyük boyutta azalması, ilk östrus belirtilerinin ortaya çıkışı, uterus involusyonunun hızlanması ve uterus içeriğinin boşalmaya başlaması luteolizin gerçekleştiğine ve doğal iyileşmenin hız kazandığına işaret eder. Takip eden östrüs sikluslan izlenerek değerlendirme yapılır.
ç) İneklerde fötal zarların hidropsu ve uterusta mumufiye olmuş lotusun atılması: Bir defaya mahsus olmak üzere, 2 mi Lutelen® uygulanır. Serviks uterinin gevşeyip vaginal akıntılar başladığında içeriğin boşalmasını ve mukozanın temizlenmesini kolaylaştırmaya yönelik diğer tıbbi uygulamalara da başvurulur. Takip eden östrüs siklusları izlenerek değerlendirme yapılır.
d) İneklerde istenmeyen gebeliğin sona erdirilmesi: İneklerde gebeliğin en erken 10.cu günü ile en geç 150 nci günü arasında PGF2a analogları ile istenmeyen gebeliği sonlandırmak mümkündür. Ancak, zaman ilerledikçe etkinlik azalır. Gebeliğin 150- 240 günleri arası genelde oldukça dirençli bir dönemdir. Doğuma yaklaştıkça duyarlılık artar. 2 ml Lutelen® uygulanır. Genelde 2-3 gün içinde, erken embriyonal ölüm (gebeliğin ilk dönemi) veya abortus (> 3-4 aylık) gerçekleşir. Erken embriyonal ölümlerde klinik belirti görülmez.
e) İneklerde kontrollü doğum ve gecikmiş doğum hallerinde doğum induksiyonu : İleri gebe inek guruplarında kontrollü doğum yaptırmak, doğumu kolaylaştırmak, ve uzamış gebelikte gebe ineklerde zorlamalı doğum amaçlarıyla uygulanır. Kontrollü doğum için uygun zaman, gebeliğin son 10 günüdür ( 265. nci günden sonrası). 2 ml Lutelen® uygulanır. Genelde 36 saat içinde doğum başlar. Nisbeten kısa süre içinde doğum tamamlanır .
f) Normal ineklerde kontrollü dölerme programları ( Östrüs induksiyonu, östrüs sinkronizasyonu, embrio nakli) : Bireye yönelik veya sürü bazmda guruplar halinde uygulanan bu yetiştirme programlan, siklusun luteal fazmda bulunan ineklerde PGF2a analoglan yardımıyla luteoliz yaratıp östrüs sikluslannı kontrol altına alıp programlama esasına dayanır. Pratikte geniş bir uygulama alam bulmuştur. Koşullara göre değişen çeşitli programlar vardır. Örneğin :
İneklerin her birinin siklus durumlan net olarak biliniyor ve takip edilebilyorsa
- Uygulamaya konu olan inek gurubu, başlangıçta 6 gün süreyle gözlem altında tutulur. Bu süre içinde klinik östrüs belirtisi gösterenler tohumlanır. Östrüs belirtisi göstermeyen ineklere 6. nci günde 2 ml Lutelen® uygulanır. Genelde 2-3 gün içinde östrüs belirtileri ortaya çıkar. 72. nci ve 96. nci saatlerde bir veya 2 defa tohumlama yapılır.
İneklerin siklik durumu net olarak bilinmiyor ise:
- Birinci gün guruptaki bütün ineklere Lutelen® uygulanır. Uygulamayı takip eden 2-3 gün içinde belirgin östrüs belirtisi gösterenler olursa bunlar normal şekilde tohumlanır. Diğerlerine 11 .nci günde 2 nci defa Lutelen® uygulanır. Son uygulamadan sonraki 72. nci ve 96. nci saatlerde bir veya 2 defa tohumlama yapılır.
İneklerin her birinin siklik durumu net olarak bilinmiyor veya izlenemiyor ise :
- Gurubun tümüne 11 gün ara ile 2 defa Lutelen® uygulanır. Östrüs durumlarına bakılmaksızın, ikinci uygulamadan sonraki 72. - 84. cü saatler arasında 1 defa: veya 72 jıci ve 96. nci saatlerde 2 defa tohumlama yapılır.
Embrio transferi uygulamalannda:
- Hem damızlık inekte ve hem de taşıyıcı ineklerde, zaman ayarlı östrüs induksiyonu yapılır.
g) Kısraklarda istenmeyen gebeliğin sonlandırılması:
Özellikle safkan at yetiştirciliği için önem taşır. İstenmeyen bir aygırdan gebe kalan kısrakta, gebeliğin erken embriyonal döneminde iken gebeliği sonlandırmak her bakımdan pratiğe uygundur. En uygun zaman gebeliğin 12.nci günüdür (kısrakta östrusun klinik belirtilerinin kaybolduğu günden sonraki 7. nci veya 8. nci güne karşılık gelir.). Genelde Lutelen® uygulamasından sonraki 5 gün içinde luteoliz tamamlanır ve yeni östrüs belirtileri ortaya çıkar.
ğ) Kısraklarda doğum induksiyonu : Kontrollü doğum yaptırmak ve doğumu kolaylaştırmak amacıyla uygulanabilir. Ancak, prematür doğumlara ve plasenta retensiyonu gibi istenmeyen yan etkilere yol açmamak için, normal gebelik süresinin tamamlanmış ve memelerin laktasyona hazır duruma gelmiş olmasma dikkat etmelidir. Lutelen® uygulamasından sonraki 1-4 saat içinde doğum gerçekleşebilir.
j) Kısraklarda östrüs induksiyonu ( Kontrollü at yetiştirme programları): Siklik işlevsel CL oluşumu saptanmış olan normal kısraklarda PGF2a analoglan ile yapılan denemelerde, ineklerlerle oldukça başanh östrüs induksiyonlan gerçekleşebilmiş olmakla beraber, gebeliğe dönüşmeyen multıpl ovulasyonlann sıklığı, ovulasyonlann uygulamadan sonraki 2.nci gün ile 16.ncı gün arasına dağılmış olması ve döl tutma oranlarının ovulasyon günlerine göre bazı farklılıklar gösterdiği bildirilmektedir.
k) Kısraklarda kalıcı CL oluşumlarına bağlı anöstrus olguları: Lutelen®, işlevsel CL nin mevcut olması ve siklusun luteal dönemine uygulama yapılması koşuluyla, laktasyon dönemindeki anöstrus olgularında, uzamış diöstrus hallerinde, luteolitik amaçla kullanılabilir. Genelde, enjeksiyondan 3-6 gün sonra kızgınlık görülür.
- Anaç domuzlarda doğum induksiyonu (kontrollü doğum): Lutelen®, ileri gebe anaç domuzlarda doğumun uygun zamana çekilmesi, kolaylaştırılması, bir batında doğacak yavruların tümünün doğumunun nisbeten daha kısa bir sürede tamamlanması amacıyla kullanılabilir. Tohumlama günü bilinmelidir. Uygulama zamanı gebeliğin 113. ncü günüdür. Enjeksiyondan yaklaşık 36 saat sonra doğum başlar ve daha kısa sürede tamamlanır.
Lutelen® enjeksiyonluk çözelti, sığır , at ve domuzlarda luteolitik olarak kullanılmak üzere, sentetik PGF2a analoğu kloprostenol sodyum etkin maddesi esasına göre hazırlanmıştır. Kloprostenol yapısal yönden doğal PGF2ct ile yakından ilgilidir. Parenteral yolla uygulandığında, doğal PGF2a ya kıyasla daha güçlü (> 200 kat), uzun süreli ve temelde ovaryumlardaki luteal oluşumları hedef alan lokal luteolitik etki meydana getirir. Bu luteolitik etki, işlevsel korpus luteum (CL)'a sahip hayvanların ovaryumlardaki luteinleştirici hormon (LH) reseptörlerin sayısını ani olarak azaltma, progesteron düzeyini hızla düşürme; ve buna ilaveten, uterus ve ovaryum yenlerinin vazokonstriksiyonu suretiyle gerçekleşir. Luteolize koşut olarak, kan progesteron seviyesi hızla düşer; hipotalamus (GnRH) ve hipofiz ön lobu ekseninde salgılanan bir dizi hormonun (FSH ve LH) ovaryumları tetiklemesi sonucu, yeni bir östrus siklusu gelişir. Yeni folikülün (veya foliküllerin) gelişimi, klinik östrus belirtileri ve ovulasyon olgusu, genelde ineklerde 2-5 gün, kısraklarda yaklaşık 2 hafta içinde gerçekleşir. Kloprostenol işlevsel myometrium üzerinde kontraksiyon uyarıcı, myometrial aktiviteyi artırıcı ve serviks uteriyi gevşetici etkileri de mevcuttur. Belirtilen farmakolojik etkilerin hepsi seçici nitelikte olup, ovaryumlarda işlevsel CL nin var oluş koşuluna bağlıdır. Örneğin, östrusun foliküler dönemi ve ovulasyonu takip eden 4-5 günlük refrakter dönemde etkisizdir.
Kloprostenol, enjeksiyon bölgesinde kolayca emilir; kanda ve dokularda yaran saat içinde en yüksek konsantrasyonlara erişir. Karaciğerde hızla metabolize olur. Oldukça kısa bir süre içinde, idrarla, dışkıyla ve çok düşük düzeylerde olmak üzere, sütle vücuttan atılır. Kalıntı sorunu yaratmaz. İnekler üzerinde yapılan radyometrik deneysel çalışmalarda, kanda ve dokulardaki kalıntı eliminasyonu yarı zamanının (tl/2p) 3 saat olduğu; kanda, dokularda ve sütteki tamama yakınının (yaklaşık %99) 24 saat içinde elimine edildiği saptanmıştır.
-
Hayvana ait dölerme kayıtlarının incelenmesi, siklus dönemindeki klinik gözlemler, rektal yolla ovaryum muayeneleri ve progesteron ölçümleri, hem indikasyonun tesbitinde hata payını en aza indirme; ve hem de, uygulama sonuçlarım izleme yönünden avantaj sağlar.
-
Siklusun foliküler döneminde ve ovulasyondan somaki 4-5 günlük refraktör dönemde olan hayvanlar prostaglandinlere duyarlı değildirler.
-
Kronik endometritis olgularında, sağaltımın başansı ovaryumlarda CL oluşumunun mevcudiyetine bağlıdır. Piyometra olgulannda çoğunlukla luteal kist bulunur. İneklerde, doğum sonrası dönemdeki östrüs sikluslan genelde 2-5 hafta soma başlar; hatta daha da gecikebilir. Bu kabil asiklik dönemlerde PGF2a analoglan etkisizdir.
-
Luteal kistlerin foliküler kistlerden ayırt edilmesi gerekir. Çünkü, işlevsel foliküler oluşumlar mevcut olduğu sürece, PGF2a analoglan etkisizdir. Öncelikle foliküler kistler sağaltılmahdır (GnRH analoglan).
-
Başanh bir siklus denetimi ve senkronizasyon uygulamalan için hayvanların normal siklusa sahip olmalan gerekir. 11 gün aralıkla 2 uygulama yapılması tek uygulamaya kıyasla daha avantajlıdır. Tek doz PGF2a analoguna cevap veren inek sayısının azlığına ve ovulasyon zamanının oldukça uzun ( 6 güne kadar) olmasma karşılık, çift uygulamada çoğu hayvanın östrüs gösterdiği ve ovulasyonun 3-4 gün içinde gerçekleştiği görülmektedir.
-
Keza, çift tohumlamalar daha başarılı sonuç verir.
-
Tohumlamadan önceki birkaç saat (6 saat) içinde veya tohumlama sırasında GnRH analogu ile ovulasyon induksiyonu yapılırsa döl tutma oranında önemli artış sağlanabilir.
-
Enjeksiyon sırasında bir kısım çözeltinin boşa gitmesi veya yağ doku içine enjekte edilmesi durumunda ilaç etkisi azalabilir veya etkisiz kalabilir.
-
Uygulama yapılan hayvanların bakım ve beslenmelerine özen gösterilmelidir.
Gebelikte Kullanım:
PGF2a analoglan, isteğe bağh gebeliği sonlandırma ve doğum induksiyonu hariç, gebe hayvanlarda kullanılmamalıdır. Erken embriyonal ölüm, abortus, prematür doğum ve plasenta retensiyonu gibi istenmeyen yan etkilere meydan vermemek için, uygulamadan önce hayvan ile ilgili dölerme kayıtlarının incelenmesi ve gebelik kontrollan yapılması önerilir.
Kısraklarda, seyrek olarak, beden ısısı değişiklikleri, sancı ve ishal görülebilir.
İLAÇ ETKİLEŞMELERİ: Endojen prostaglandin sentezini inhibe ettiklerinden, steroid ve steroid olmayan anti inflamatuar ilaçlar ile birlikte kullanılmamalıdır.
Güvenlik indeksi oldukça geniştir. Sağaltım dozlarının 50 - 100 katı yüksek dozlarda kloprostenol verilen kısraklarda ve bazı ineklerde hafif dereceli tedirginlik, kalp frekansı, vücut ısısı ve solunum sayısmda artış, sancı, dışkıda yumuşama, hafif dereceli depresyon ve süt veriminde ılımlı azalma saptanmıştır. Bu belirtiler kısa süre içinde kendiliğinden iyileşmiştir. Mamafih, akut veya subakut solunum hastalıktan ve gastrointestinal sorunları olan kısraklarda ve serviks uteri dilatasyonunun geçekleşmediği durumlarda potansiyel riskler sözkonusu olabilir. Semptomatik sağaltım uygulanır.
İlaç Kalıntı Arınma Süresi (İ.KA.S.): Tedavi süresince ve son üaç uygulamasından sonra 1 gün geçmeden sığırlar kesime gönderilmemelidir. Süt için kalıntı arınma süresi sıfır "0" gündür.
Damar içi yol ile enjekte edilmemelidir. İstenmeyen gebeliğin sonlandırılması ve gebeliğin son günlerinde istemli olarak doğumu uyarma durumları dışmda, gebe hayvanlarda kullanılmamalıdır. Akut veya subakut solunum ya da gastrointestinal sorunlan olan hayvanlarda kullanılmamalıdır.
Servikal dilatasyonun gerçekleşmediği durumlarda uterus yırtılmasına bağlı olarak ölüme sebep verebileceğinden bu durumda kullanılmamalıdır.
Kullanmadan önce ve beklenmeyen bir etki görüldüğünde veteriner hekime danışınız. Çocukların ulaşamayacağı yerde ve gıda maddelerinden uzakta bulundurunuz. Raf ömrü geçmiş ve ambalajı hasarlı ürünleri satın almayınız ve kullanmayınız.
Kloprostenol deriden emilir, bu nedenle özellikle ergenlik çağındaki kızlar, hamile kadınlar ile, astım şikayeti olanlar ilaçla temas veya uygulama sırasında dikkatli olmalıdırlar. Kaza sonucu deriye bulaşması durumunda hemen su ile yıkamalıdır. Kaza sonucu, solunum yoluyla, ya da yanlışlıkla enjeksiyon şeklinde, ilaca maruz kalındığında izoprenaline veya salbutamol gibi bronkodilatörler inhalasyon tarzında kullanılır.
MUHAFAZA ŞARTLARI VE RAF ÖMRÜ
Işıktan korunarak, ambalajı açılmadan, serin ve rutubetsiz ortamlarda, oda sıcaklığında (15-25°C) muhafaza edilir. Raf ömrü, imal tarihinden itibaren 2 yıldır.
KULLANIM SONU İMHA VE HEDEF OLMAYAN TÜRLER İÇİN UYARILAR
Ambalaj usulüne uygun olarak imha edilir.
TİCARİ TAKDİM ŞEKLİ
5 x 2 mi ampul, 10 mi ve 20 ml'lik renksiz cam flakonlarda, karton kutu içinde satışa sunulmuştur.