PRİMOXAL
İlaç Formu | Enjektabl Çözelti |
---|---|
Hayvanlar | At, Köpek, Sığır, Keçi, Koyun |
İçerik | Trimetoprim, Sulfametoksazol |
Primoxal Enjeksiyonluk Çözelti; berrak, açık sarı, akışkan çözelti olup her ml’sinde 40 mg trimetoprim ve 200 mg sülfametoksazol içerir.
Sülfonamid grubundan bir bileşik olan sülfametoksazol ile trimetoprimin bir kombinasyonu olarak Primoxal Enjeksiyonluk Çözelti; hem etki şekli bakımından hem de etki spektrumu yönünden ortaya çıkan sinerjizma sonucu üstün etki göstermektedir. Primoxal Enjeksiyonluk Çözelti hastalık etkeni olarak karşılaşılan Gram pozitif ve Gram negatif bakterilerin çoğunluğuna karşı (Penisilinaza dirençli olanlar da dahil olmak üzere) etkilidir. Sülfonamidler; temelde bakteriostatik etki göstermektedirler. Kimyasal yapı olarak PABA (Para-amino benzoik asit)’e benzemeleri nedeniyle hücre bazında kompetisyona girmekte ve sonuçta da sülfonamid PABA yerine geçerek bakterinin normal metabolizmasını inhibe etmektedir.
Sülfonamidler çoğunlukla trimetoprim veya başka DAP (Diaminopirimidin) türevleri ile birarada kullanılmaktadırlar. Trimetoprimin bakteriyel bazdaki bir başka basamakta yaptığı inhibisyon sonucunda çifte blokajla bakterinin gelişmesi inhibe edilmektedir. Kombinasyona duyarlı bakteriler; Gram pozitif aeroblar: Staphylococcus aureus, Streptococcus sp., Actinomyces sp., Corynebacterium sp., Listeria monocytogenes, Erysipelothrix rhuisiopathie. Gram negatif aeroblar: Actinobacillus sp., Bordetella sp., Enterobacteriacea (E.coli, Klebsiella sp., Proteus sp., Salmonella sp.,Yersinia sp.), Haemophilus sp., Pasteurella sp. Anaeroblar: Actinomyces sp., Bacteroides sp., Fusobacterium sp., bazı Clostridium sp., Chlamydia sp. bazı Mycobacterium sp. ve bazı Nocardia sp. orta derecede duyarlıdır. Ricketsia sp., Leptospira sp., Pseudomonas aeruginosa, Mycoplasma sp. dirençlidir.
Primoxal Enjeksiyonluk Çözelti; uygulama yerinden hızla emilmektedir. Sülfametoksazol büyük ölçüde vücutta metobolize edilmektedir. İdrarla atılan ana sülfametoksazol metaboliti asitlenmiş şeklidir. Vücuttan atılması; idrar, gaita, safra, süt, ter ve gözyaşı ile olmaktadır. Parenteral uygulamadan sonra yaklaşık bir saat içinde terapötik kan konsantrasyonlarına ulaşır. Sığırlarda sulfametoksazolün pKa değeri 6,0, plazma yarı ömrü 140 dakikadır. Vd 0.30 L/kg ve plazma proteinlerine bağlanma oranı % 62’dir. Trimethoprimin %60‘ı sülfametoksazol’un ise % 25 – 50’si ilk 24 saat içinde idrarla atılır.
At, köpek, sığır, koyun ve keçilerde duyarlı bakterilerden kaynaklanan enfeksiyonların tedavisinde endikedir. Pasteurella haemolytica ve Pasteurella multocida’dan ileri gelen pneumoniler, pleuropneumonia, enzootik pneumoni gibi solunum sistemi enfeksiyonları, üregenital sistem enfeksiyonları, sindirim sistemi enfeksiyonları, yumuşak doku enfeksiyonları, tırnak arası enfeksiyonları ve diğer yara enfeksiyonlarında, mastit ve metritlerde parenteral destek olarak kullanılır.
Primoxal Enjeksiyonluk Çözelti; koyun, keçi ve sığırlarda kas içi (IM) veya yavaş damar içi (IV) yolla uygulanmalıdır. Atlarda ve köpeklerde sadece damar içi yolla uygulanmalıdır. Bütün türlerde derialtı uygulamalardan lokal reaksiyon nedeniyle kaçınılmalıdır. Primoxal Enjeksiyonluk Çözelti’nin genel dozu; 15 mg (sülfametoksazol + trimetoprim) /kg canlı ağırlıktır. Pratikte; günde, 1 ml Primoxal Enjeksiyonluk Çözelti / 10 – 15 kg canlı ağırlık için yeterlidir. Bu uygulama enfeksiyonun seyrine göre 3 – 5 gün sürdürülebilir.
İlk enjeksiyonu takip eden üçüncü gün hasta klinik muayeneden geçirilir. Gerek görülürse enjeksiyon tekrarlanır. Uygulanan hedef tür hayvanlarda rastlandığına dair bir rapor mevcut olmamakla beraber, sulfonamidlerin dehidrasyon hallerinde ve asidik idrar ortamında nefrotoksik etkiler (kristalüri, tubular obturasyon, hematuri vb.) meydana getirebilecekleri dikkate alınarak tedavi sırasında hayvanların susuz kalmamasına dikkat edilmelidir. Gebelikte kullanım: Sülfanamid-diaminoprimidin karışımları plasentayı geçerler. Gebe köpeklerde tedavi dozlarında yan etkisi görülmemiştir. Gebe atlarda güvenliliği çalışılmamıştır. Tavsiye edilen dozlarda aygırlarda spermatogenesis üzerinde fark edilir bir değişiklik görülmemiştir. Gebe rat ve farelerde çok yüksek dozlarda teratojenik etki belirlenmiştir.
Hastalarda folik asit noksanlığı halinde sağaltım güvenliği daralır. Bu durumda trombosit, alyuvar sayısında azalma ve megablast sayısında artış görülür. Doberman Pinscher ırkı köpeklerde olmak üzere tüm köpeklerde, kan tablosunda bozulma, nonseptik poliarthritis ve deride döküntülerle karakterize idiosinkratik zehirlenmelere neden olabilirler. Özellikle uzun süreli kullanımda sulfonamid-DAB (diaminoprimidin) kombinasyonları sürgün, kusma, deri döküntüleri, Stevens-Johnson sendromu sarılık, hayal görme, anemi, pıhtılaşma bozukluğu, sulfhemoglobinemi, granulosit sayısında azalma gözlenebilir. Nadiren de olsa damar içi uygulamayı takiben atlarda respiratorik ve kardiyak şok meydana gelebilir. Bu sebeple ürün vücut ısısında olmalı ve mümkün olduğu kadar yavaş yapılmalıdır. Sülfonamidlere karşı aşırı duyarlılık olabileceği ve sülfonamidler arasında çapraz hipersensibilite olduğu göz önüne alınmalıdır.
Sülfonamidler kendilerinin yapısal analoğu olan para-aminobenzoik asit (PABA) ve yapılarında PABA çekirdeği bulunan prokain ve bütokain gibi lokal anesteziklerle birlikte antagonizma oluşturabileceğinden birlikte kullanılmamalıdır.. Aynı şekilde prokain Penisilin G ile antagonistik etki oluşturabileceğinden birlikte kullanılmamalıdır. Amonyum klorit ve idrar asitleştiriciler ile birlikte verildiğinde üriner sistemde kristaluriye neden olabilir. Nikotinamid, folik asit, kolin gibi B kompleks vitaminleri ve bunların ön maddeleri olan glutamik asit ve metiyonin gibi aminoasitler sülfonamid antagonistik etki oluşturabilirler. Diüretiklerle birlikte kullanılmaları trombosit sayısında azalmalara yol açabileceğinden bu ilaçlarla birlikte kullanılmamalıdır.. Bu durum bilhassa kalp yetmezliği olan hastalar için önemlidir ve ölüme neden olabilir. Yardımcı enzimler, glukoz ve sublimede sulfonamidlere antagonist etkili olduğundan birlikte kullanılmamalıdır. Alfa-2 reseptör agonistleri ile beraber kulanım durumunda öldürücü olabilecek kardiak aritmi oluşabilir. Bu nedenle Alfa-2 agonistleri ile sedasyonu sağlamış atlarda damar içi kullanılmamalıdır.
Trimetoprimin doz aşımında daha iyi tolere edilebilmesine karşın sülfonamidlerin aşırı dozlarda, uzun süreli olarak verilmeleri, sıvı alımının yeterli düzeyde olmaması veya dehidratasyon hali kristalüri oluşumunu kolaylaştırır. Süfonamidlerin böbreklerdeki toksik etkileri başlıca anoreksi ve depresyon haliyle kendini gösterir. Daha ciddi olaylarda, hematüri, idrarda sülfonamid kristallerinin bulunması, uretra deliğinin beyazımsı sertleşmesi, albüminüri, kandaki üre ve azot değerlerinin yükselmesi, böbrek kolikleri, anuri ve hidronefrozis gibi belirtilerle karşılaşılır. Böbreklerde kristalizasyon şekillenmesi halinde bikarbonat ya da Ringer laktat solusyonu infuze edilip alkalosis şekillendirilerek böbreklerden atılımı sağlanmalı ve bol su içirilmelidir.
İlaç kalıntı arınma süresi (i.k.a.s); Tedavi süresince ve son ilaç uygulamasından sonra 14 gün geçmeden sığır, koyun ve keçiler kesime gönderilmemelidir. Tedavi süresince ve son ilaç uygulamasından sonra 5 gün (10 sağım) süreyle elde edilen inek, koyun ve keçi sütü tüketime sunulmamalıdır.
Sulfonamidlere hassasiyet gösteren hayvanlarda, şiddetli karaciğer, böbrek yetersizliği, hemopoietik sistem bozukluğu olan hayvanlarda ve ileri derecede dehidre hayvanlarda kullanılmamalıdır.
Kullanmadan önce ve beklenmeyen bir etki görüldüğünde veteriner hekime danışınız. Veteriner hekim reçetesi ile satılmaktadır. Çocukların erişemeyecekleri yerlerde saklayınız. Işıktan koruyunuz.
Oda sıcaklığında (15-25 ºC), güneş ışığından koruyarak saklayınız. Raf ömrü 4 yıldır. Açılan flakonlar 28 gün içinde kullanılmalıdır.
Karton kutu ambalajlarda 20, 50, 100 ml’ lik ve plastik kutu içerisinde 250 ml’lik amber renkli flakonlarda satışa sunulmuştur.
Veteriner hekim reçetesiyle eczanelerde ve veteriner muayenehanelerinde satılır.(VHR).